DNS là gì? Tầm quan trọng của DNS trong internet và website

DNS hay hệ thống phân giải tên miền là một hệ thống quan trọng, giúp việc kết nối, truy cập website của người dùng trở nên đơn giản, thuận tiện và hiệu quả. Để hiểu rõ hơn về DNS cũng như cách thức hoạt động của hệ thống này. Qua bài viết dưới đây, Monamedia sẽ chia sẻ đến bạn những thông tin tổng quan về DNS, các thành phần cơ bản cũng như vai trò của hệ thống đối với hoạt động của website, internet.

DNS là gì? 

DNS – Domain Name System có tên tiếng việt là Hệ thống phân giải tên miền. Về cơ bản, nhiệm vụ của hệ thống DNS là tạo dựng kết nối tương ứng giữa địa chỉ IP và tên miền của các trang web trong không gian mạng. DNS đã xuất hiện từ năm 1984 và từ đó đến nay, hệ thống này vẫn luôn đóng góp và hỗ trợ rất nhiều cho các hoạt động của chúng ta trên Internet.

Thông thường, dữ liệu của các website sẽ được lưu trữ tại các máy chủ, đặt ở những vị trí khác nhau. Khi muốn tiếp cận những dữ liệu của website, chúng ta cần phải xác định được địa chỉ của máy chủ đó. Nếu không có hệ thống DNS, việc truy cập sẽ được tiến hành thông qua địa chỉ IP hay địa chỉ vật lý của máy chủ. Địa chỉ IP thường sẽ là một dãy số động dài ngoằn, được tạo lập tự động với các thành phần giúp xác định khu vực, địa chỉ máy chủ trên bản đồ địa lý. Tất nhiên, việc ghi nhớ những dãy số này thực sự không hề đơn giản và thuận tiện với người dùng. Đó là lý do mà hệ thống DNS được ra đời nhằm hỗ trợ người dùng và các đơn vị thiết kế website có thể cung cấp dịch vụ làm web của mình một cách dễ dàng hơn thông qua domain name.

Chức năng của Domain Name System

Nói một cách đơn giản thì DNS hoạt động tương tự như danh bạ điện thoại. Nó sẽ gắn dãy số IP khó nhớ với một cái tên gần gũi và có ý nghĩa nhất định với người sử dụng. Những cái tên này được gọi là tên miền. Khi truy cập website, chúng ta sẽ sử dụng tên miền (hoặc URL website). Hệ thống DNS sẽ tự động liên kết tên miền đó với địa chỉ IP thực tế và tiến hành việc truy cập vào website mà người dùng mong muốn. 

Bằng cách này, người dùng sẽ không cần phải học thuộc hay thao tác với một địa chỉ IP khó nhớ mà có thể thông qua những tên miền đơn giản cùng chức năng “dịch” của hệ thống DNS là có thể truy cập website một cách dễ dàng, thuận tiện, nhanh chóng.

Nguyên tắc làm việc của DNS

Nguyên tắc hoạt động của DNS

• Mỗi nhà cung cấp dịch vụ sẽ vận hành và duy trì DNS server riêng biệt;
• INTERNIC sẽ phụ trách việc theo dõi các tên miền và máy chủ tên miền tương ứng
• DNS server có hai nhiệm vụ cơ bản là chịu trách nhiệm phân giải tên miền của các máy mà nó phụ trách quản lý đến những tên miền khác và trả lời các DNS server bên ngoài đang thực hiện phân giải tên miền thuộc quản lý của nó
• DNS server sẽ ghi nhớ các tên miền đã phân giải và sử dụng cho lần tiếp theo.

Những thành phần cơ bản trong hệ thống DNS

Không gian tên miền

Không gian tên miền (Domain name space) có thể được hiểu là môi trường dịch vụ được tạo ra trên Internet, là nơi mà các máy chủ có thể tiến hành kết nối với nhau thông qua bộ giao thức TCP/IP. Không gian tên miền sẽ lưu trữ các dữ liệu liên quan đến phân cấp tên miền cũng như cách thức tổ chức, tạo nên một tên miền.

Tên miền

Tên miền được hình thành bởi loạt ký tự (thường có ý nghĩa hoặc mang tính quy ước nhất định) và phân tách bởi dấu chấm (.). Tên miền cũng được chia thành các cấp độ: Tên miền Top Level – Top Level Domain (VD: .com; .edu; .org;…); Tên miền cấp 2 – Second Level Domain; Tên miền phụ – Subdomain;…

Đa phần các trang web đều sử dụng bộ ký tự Latinh cho việc đặt tên vì sự đơn giản và thông dụng. Vì vậy, bạn có thể thấy rằng khá nhiều thương hiệu Việt sẽ lựa chọn sử dụng các tên thương hiệu tiếng Anh hoặc bỏ dấu thanh điệu để đặt cho tên miền của website. Tuy nhiên, dưới sự hỗ trợ của hệ thống IDNA (Internationalized Domain Names Applicant – Công cụ quốc tế hóa tên miền), hiện nay chúng ta đã có thể sử dụng các ký tự Unicode để đặt tên miền bằng tiếng Việt.

Cú pháp tên miền

Tên miền có thể bao gồm một hoặc nhiều thành phần. Mỗi thành phần này được coi là một nhãn và ngăn cách bằng dấu chấm. Khi hệ thống phân giải tên miền DNS hoạt động, chúng sẽ tiến hành quy trình từ phải qua trái. Như trường hợp của website www.example.com, quá trình này sẽ bắt đầu từ nhãn “com” sang nhãn “example” và sau cùng mới đến nhãn “www”.

Cú pháp của tên miền

Máy chủ tên miền

Nếu các máy chủ thông thường lưu trữ dữ liệu của website thì máy chủ tên miền chỉ lưu trữ thông tin về hoạt động liên kết và những dữ liệu liên quan đến tên miền. Theo một hiểu đơn giản hơn thì có thể xem các thông tin lưu trữ trong máy chủ tên miền chính là không gian tên miền. Mỗi tên miền sẽ sử dụng ít nhất một máy chủ DNS để chứa dữ liệu liên quan đến tên miền đó.

Hệ thống phân giải tên miền (Domain Name System) vận hành bởi một hệ thống dữ liệu phân tán, mối điểm kết nối của hệ dữ liệu này tương ứng với một máy chủ tên miền. Có hai dạng máy chủ tên miền cơ bản trong hệ thống này là primary và secondary. Ngoài ra, các máy chủ tên miền có khả năng trả lời truy vấn DNS từ dữ liệu gốc được gọi là máy chủ tên miền có thẩm quyền (Authoritative name server).

Cơ chế vận hành của hệ thống DNS

Cơ chế vận hành của DNS

Khi muốn truy cập vào website, người dùng sẽ sử dụng tên miền để gửi yêu cầu kết nối, truy cập dữ liệu. Máy chủ tên miền cục bộ sẽ tiếp nhận yêu cầu và thực hiện tra cứu địa chỉ IP tương ứng với tên miền trong cơ sở dữ liệu. Máy chủ này thường sẽ quản lý dữ liệu của Top Level Domain.

Với trường hợp tìm được địa chỉ IP tương ứng với tên miền mà người dùng yêu cầu, hệ thống DNS sẽ tự động chuyển đổi và kết nối tới dữ liệu website được lưu trữ theo địa chỉ IP đó. Ngược lại, tên miền sẽ được chuyển đến máy chủ tên miền ở mức cao hơn – mức ROOT. Quá trình tìm kiếm IP tương ứng sẽ tiếp diễn. Ở đây, nếu vẫn không tìm được địa chỉ tương ứng thì người dùng sẽ nhận được báo lỗi.

Quy trình vận hành của Domain Name System được thông qua nhiều giai đoạn và cơ chế với nhiệm vụ khác nhau bao gồm: cơ chế phân giải địa chỉ, vận hành bộ nhớ đệm của máy chủ tên miền, phân giải DNS, lưu trữ dữ liệu caching, tra cứu ngược, tra cứu client,…

Tầm quan trọng của DNS với internet và website

DNS có vai trò quan trọng khi thiết kế website

Dựa trên các thông tin về chức năng, cách thức hoạt động của DNS trong nội dung phía trên, có lẽ, bạn đã nhận thức được phần nào về tầm quan trọng và vai trò của DNS trong hoạt động của website và Internet.

Nếu thiếu đi hệ thống DNS, việc kết nối giữa tên miền và địa chỉ IP chắc chắn sẽ không được thuận lợi và nhanh chóng như hiện tại. Thậm chí, có thể chúng ta sẽ phải truy cập vào các website thông qua một chuỗi dãy số khó nhớ. Điều này vừa tạo ra sự bất tiện cho người dùng, vừa khiến website mất đi một phần bản sắc riêng đồng thời gây ra vô vàn vấn đề trong việc tìm kiếm, lưu trữ thông tin dữ liệu về website.