Assembly là gì? Tìm hiểu kiến thức cần biết về ngôn ngữ Assembly

Ngôn ngữ Assembly là loại ngôn ngữ không còn quá xa lạ đối với các lập trình viên. Tuy nhiên, với những người chưa hiểu rõ về công nghệ thông tin thì Assembly vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ. Vậy Assembly là gì? Hãy cùng Mona Media tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình Assembly từ A – Z trong bài viết dưới đây nhé.

Assembly là gì?

Assembly chính là một ngôn ngữ lập trình. Tuy nhiên, đây là loại ngôn ngữ lập trình cấp thấp, được dùng cho các bộ vi xử lý hoặc các thiết bị có lập trình. Để tạo ra ngôn ngữ Assembly, các coder sẽ sử dụng biên dịch mã nguồn từ ngôn ngữ lập trình cấp cao hơn. Trong đó, ngôn ngữ C và C++ thường được lựa chọn sử dụng nhiều nhất.

Assembly có thể được dùng để điều chỉnh một chương trình trong một vài trường hợp cụ thể. Chẳng hạn như khi một lập trình viên sử dụng ngôn ngữ Assembly, họ có thể viết một quy trình cụ thể, đảm bảo quy trình được hoạt động ổn định và hiệu quả.

Các thành phần của ngôn ngữ lập trình Assembly là gì?

Do Assembly là loại ngôn ngữ lập trình cấp thấp. Do đó, thành phần của ngôn ngữ lập trình Assembly sẽ khác so với ngôn ngữ C hay C++. Khi tìm hiểu về Assembly là gì thì chắc chắn bạn không thể bỏ qua các thành phần của ngôn ngữ Assembly bao gồm:

• Bảng kê khai: Siêu dữ liệu mô tả tập hợp và nội dung của chính nó.
• Mã nguồn MSIL: Ngôn ngữ trung gian của phần mềm Microsoft
• Nhập siêu dữ liệu: Bao gồm tất cả các kiểu, các thuộc tính và phương thức của chúng.
• Tài nguyên: Tập hợp tất cả tài nguyên khác như biểu tượng, hình ảnh…

Cách thức hoạt động của ngôn ngữ Assembly

Assembly được biên dịch từ các mã nguồn của ngôn ngữ cấp cao hơn. Các lập trình viên sẽ sử dụng các biện pháp trực quan để thực hiện nó. Đặc biệt, việc lập trình đòi hỏi phải chính xác, để sau khi biên dịch, ngôn ngữ cấp cao sẽ được chuyển thành ngôn ngữ máy có thể đọc hiểu. Chính vì vậy, thay vì thực hiện các bước làm thủ công, coder sẽ sử dụng ngôn ngữ Assembly để dịch tự động các ngôn ngữ cấp cao. Qua đó giúp việc lập trình hiệu quả, nhanh hơn và tiết kiệm thời gian hơn.

Hiện nay, ngôn ngữ lập trình Assembly được sử dụng ít hơn. Tuy nhiên, Assembly vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc lập trình. Đồng thời, ngôn ngữ này cũng đóng vai trò không thể thiếu trong các hoạt động tổng thể của máy tính.

Ưu và nhược điểm của Assembly

Ưu điểm

• Vì được tối ưu hóa đến mức cao nhất và chỉ dùng nguồn tài nguyên cần thiết nên tốc độ sẽ nhanh hơn.
• Khả năng kiểm soát tốt đối với phần cứng nên đây là ngôn ngữ thể hiện được sức mạnh của bộ xử lý.
• Khi viết chương trình sẽ chiếm ít dung lượng trong bộ nhớ với kích thước cực nhỏ.
• Hoạt động nhanh chóng, tốc độ cần thiết cho những ứng dụng quan trọng trong lập trình nhân.
• Có khả năng truy cập vào bộ nhớ bên trong của phần cứng mà khi sử dụng ngôn ngữ cấp cao không dùng được.
• Không cần dựa vào trình biên dịch để tối ưu hóa mã.
• Dễ dàng xác định và sửa chữa lỗi của trình lắp ráp hơn nhiều.

Nhược điểm

• Để có thể viết chương trình bằng Assembly thì buộc phải có kiến thức về cấu trúc bên trong của bộ vi xử lý. Đồng thời, bạn phải nỗ lực để viết và duy trì được mã.
• Assembly sẽ thay đổi tùy vào loại vi xử lý, chương trình được viết cho một bộ vi xử lý. Do đó, nó không thể hoạt động trên bộ vi xử lý khác.
• Thiết kế với thuật toán bị giới hạn.

Ứng dụng của Assembly trong thực tế

• Lập trình vi mạch điện tử: Ngôn ngữ Assembly phù hợp trong việc lập trình liên quan đến vi mạch điện tử. Đây là ngôn ngữ gần gũi với máy tính nên máy có thể nhanh chóng đọc hiểu, giúp việc thiết lập các chi tiết nhỏ được chính xác hơn.
• Lập trình biên dịch: Assembly giúp người dùng có thể biên dịch các ngôn ngữ cấp cao trở nên ít trừu tượng hơn.
• Kỹ thuật đảo ngược: Hệ ngôn ngữ cho phép người dùng thực hiện kỹ thuật đảo ngược để hiểu rõ hơn về hệ thống máy tính, giúp việc lập trình đem lại tỷ lệ chính xác cao.
• Tìm mã nguồn xấu trong hệ thống: Sử dụng Assembly giúp bạn dễ dàng tìm được các mã nguồn xấu, từ đó hạn chế được tình trạng hacker, lập ra hệ thống tường lửa, chống virus.

Lập trình viên cần sử dụng ngôn ngữ Assembly khi nào?

Không phải tất cả các lập trình viên đều phải sử dụng Assembly. Tuy nhiên, sẽ có một số trường hợp, các developer sẽ cần sử dụng đến Assembly như:

• Hacker chuyên nghiệp: Không phải mọi hacker đều xấu, đều trộm dữ liệu. Hiện nay, Hacker được chia thành 2 loại, trong đó các hacker mũ trắng, chuyên bảo vệ hệ thống mạng. Đây là các hacker cần hiểu rõ về các ngôn ngữ lập trình, kể cả Assembly.
• Kỹ sư thực hiện lập trình phần cứng, các hệ điều hành, mạch điện tử và chip xử lý: Đây là những công việc liên quan đến cấu trúc bên trong của máy tính. Vì thế việc am hiểu về Assembly là điều bắt buộc.
• Reverse Engineer: Là những người chịu trách nhiệm phân tích, khám phá chương trình. Qua đó đảm bảo hiểu rõ cấu trúc, cách hoạt động của chương trình đó để có thể phát hiện virus, xây dựng hệ thống tường lửa… Vì thế, việc hiểu rõ ngôn ngữ Assembly và các lệnh trong Assembly là cực kỳ cần thiết.

Một số câu hỏi liên quan đến ngôn ngữ Assembly

Quy định về cú pháp trong Assembly là gì?

Cú pháp là các quy tắc cụ thể khi viết các dòng mã dùng ngôn ngữ Assembly. Dưới đây là một số quy tắc về cú pháp trong Assembly:

• Các dòng mã có tối đa 255 ký tự.
• Mọi dòng mã đều bắt đầu bằng một ký hiệu, thẻ label hay chỉ thị.
• Máy tính sẽ bỏ qua bất kỳ văn bản nào trong dấu ngoặc kép.
• Một ký tự khoảng trắng phân tách tất cả các phần tử của dòng mã, như nhãn, chỉ thị hoặc lệnh.

Điểm khác biệt giữa trình biên dịch và trình lắp ráp

Trình biên dịch

• Trình biên dịch sẽ chuyển đổi mã nguồn ngôn ngữ cấp cao thành mã ngôn ngữ cấp máy.
• Đầu vào trình biên dịch là mã nguồn ngôn ngữ cấp cao.
• Chuyển đổi toàn bộ các mã nguồn sang mã máy cùng một lúc.

Trình lắp ráp

• Trình lắp ráp chuyển đổi mã ngôn ngữ cấp hợp ngữ thành mã ngôn ngữ cấp máy.
• Đầu vào là mã lắp ráp cấp thấp.
• Trình lắp ráp không thể chuyển đổi mã trong một lần.

Lập trình viên có nên học ngôn ngữ Assembly hay không

Assembly là hệ lập trình không mới nhưng rất quan trọng. Sẽ có rất nhiều trường hợp, lập trình viên cần dùng Assembly. Chẳng hạn như việc lập trình yêu cầu hiệu suất cao hoặc khi phần cứng của máy tính không phù hợp với bất cứ ngôn ngữ cao cấp nào. Do đó, các lập trình viên cần biết về Assembly.

Bài viết trên đây Mona Media đã giúp bạn đọc hiểu ngôn ngữ Assembly là gì? Cách thức hoạt động và những thông tin liên quan đến ngôn ngữ này. Hy vọng rằng qua bài viết, bạn đọc sẽ hiểu hơn về loại ngôn ngữ máy tính này nhé