Malware là gì? Cách bảo vệ máy tính khỏi Malware xâm nhập

Khi các phần mềm diệt virus ngày càng phát triển, công nghệ chống lại Malware ngày một tiên tiến thì những kẻ xấu cũng phát triển các phần mềm mã độc mới để có thể vượt qua mọi rào cản. Tóm lại, đây sẽ là một cuộc rượt đuổi không hồi kết, do đó người dùng phải luôn cảnh giác để hạn chế tối đa việc lây nhiễm Malware. Trong bài viết này, hãy cùng Mona Media đi tìm hiểu rõ hơn về Malware là gì, cũng như cách thức hoạt động của Malware nhé.

Malware là gì?

Malware có nghĩa là một chương trình (program) được chèn bí mật vào hệ thống với mục đích làm tổn hại đến tính bảo mật, tính toàn vẹn hoặc tính sẵn sàng của hệ thống.

Các chương trình độc hại này có thể thực hiện được nhiều chức năng, bao gồm mã hóa, ăn trộm hoặc xóa dữ liệu nhạy cảm. Hoặc có thể thay đổi, chiếm đoạt các chức năng và giám sát hoạt động máy tính, điện thoại của người dùng mà không được sự cho phép của chủ nhân.

Như vậy, có thể thấy Malware mang khái niệm rộng hơn virus. Trong đó, virus chỉ được coi là một nhóm malware chuyên biệt với khả năng nhân bản và phát tán nhanh.

Các loại Malware phổ biến nhất hiện nay

Virus máy tính

Loại chương trình này vô cùng nguy hiểm vì chúng có khả năng sinh sôi, lây lan ra khắp hệ thống phần mềm, gây thiệt hại cho phần cứng với tốc độ cực nhanh. Nếu không được khắc phục kịp thời, mọi thông tin, dữ liệu, thậm chí là thiết bị đều sẽ bị mất kiểm soát.

Worm

Worm còn được hiểu với nghĩa là con sâu và chương trình này còn độc hại hơn cả virus. Bởi Worm có thể tự sinh sôi, hoạt động mà không chịu bất kỳ một sự tác động, điều khiển nào đến từ phía con người cả. Thậm chỉ khi đã bị “tiêu diệt” thì nó vẫn có khả năng tự tái tạo, hoạt động lại như bình thường. Nghe gần giống với kiểu AI – trí tuệ nhân tạo.

Trojan

Một phần mềm được xây dựng tương tự như chương trình chính chủ, hợp pháp và uy tín. Được quảng cáo và sở hữu chức năng bảo vệ, giúp máy tính của bạn tránh khỏi sự xâm nhập, tấn công của Virus. Thực chất Trojan giống như cánh cổng mở ra và cho phép hàng triệu loại Virus khác nhau tiến công, gây ra thiệt hại cho máy tính. Mặc dù Trojan không có chức năng sao chép dữ liệu nhưng chúng lại có khả năng “hủy diệt” rất kinh khủng.

Spyware

Spyware hoàn toàn không có chức năng hủy hoại dữ liệu nhưng đây là chuyên gia theo dõi, sao chép và quan sát hoạt động của người dùng. Bất kỳ dữ liệu nào được nhập, xuất ra khỏi thiết bị đều được Spyware ghi chép, cung cấp lại cho những kẻ gian mà không ai hay biết.

Rootkit

Kể từ khi người dùng cài đặt phần mềm Rootkit vào thiết bị, Rootkit ngay lập tức tấn công và tước quyền quản trị. Lúc này các tin tặc có thể tự do truy cập trái phép, vượt qua được tất cả “bức tường bảo vệ” một cách dễ dàng. Để đánh cắp dữ liệu, theo dõi hành vi người dùng một cách ung dung mà không có bất kỳ cảnh báo lỗi hệ thống nào diễn ra.

Ransomware

Ngăn chặn bạn truy cập vào thiết bị và mã hóa dữ liệu, sau đó buộc bạn phải trả tiền chuộc để lấy lại chúng. Ransomware được xem là vũ khí của tội phạm mạng vì nó thường sử dụng các phương thức thanh toán nhanh chóng bằng tiền điện tử.

Cơ chế hoạt động của Malware là gì?

Các malware thường xâm nhập vào máy tính bằng cách lừa người dùng click và cài đặt một chương trình nào đó. Sau khi cài đặt xong, malware sẽ thực hiện những hành động mà người dùng không lường trước được, cụ thể như:

• Tự động sao chép các phần khác nhau trong file system.
• Cài đặt các ứng dụng chiếm keystroke hoặc tài nguyên commandeer system. Thường chạy ngầm mà người dùng không hề hay biết, đồng thời ảnh hưởng xấu đến tốc độ của hệ thống.
• Ngăn chặn quyền truy cập vào các file, chương trình hoặc thậm chí là chính hệ thống. Đôi khi, các hacker yêu cầu người dùng phải trả tiền mới có thể lấy lại quyền truy cập.
• Bombard trình duyệt và desktop bằng quảng cáo.
• Phá vỡ các thành phần thiết yếu của hệ thống, làm cho thiết bị không thể hoạt động được.

Bên cạnh đó, malware cũng có thể được ngụy trang dưới dạng các chương trình hoặc một số ứng dụng chuyển đổi PDF, giải nén file,… Nhưng khi chương trình được tải xuống, nó sẽ bắt đầu thực hiện các thay đổi trái phép trên các hệ thống. Chẳng hạn như theo dõi người dùng, hiển thị các pop-up và thay đổi kết quả của công cụ tìm kiếm.

Dấu hiệu để nhận biết máy tính bị nhiễm Malware

Khi máy tính bị nhiễm Malware, bạn có thể nhận thấy một số dấu hiệu sau:

• Máy tính chạy chậm, tốc độ xử lý của hệ điều hành giảm cho dù người dùng đang điều hướng Internet hay chỉ sử dụng các ứng dụng cục bộ.
• Người dùng bị làm phiền bởi quảng cáo pop-up, cụ thể hơn là Adware.
• Hệ thống liên tục gặp sự cố, bị đóng băng hoặc hiển thị BSOD – màn hình xanh (đối với hệ điều hành Windows).
• Dung lượng ổ cứng giảm xuống bất thường.
• Hoạt động Internet hệ thống tăng cao không rõ nguyên nhân.
• Tài nguyên hệ thống tiêu hao bất thường và quạt máy tính hoạt động hết công suất.
• Trang chủ trình duyệt mặc định bị thay đổi mà không có sự cho phép của người dùng. Các liên kết bạn nhấp vào sẽ chuyển hướng đến các trang bạn không mong muốn.
• Những thanh công cụ, plugin hoặc tiện ích mở rộng được thêm vào trình duyệt.
• Một số chương trình anti-virus ngừng hoạt động và không thể cập nhật được.
• Bạn nhận được thông báo đòi tiền chuộc từ phía Malware, nếu không dữ liệu của bạn sẽ bị xóa.

Hướng dẫn cách phòng tránh Malware hiệu quả

Qua những phân tích trên, có lẽ bạn đã biết được tấn công phát tán malware là hình thức tấn công gây ra những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng. Vì vậy, người dùng cần biết được cách phòng tránh malware một cách hiệu quả.

Spam và phishing là những phương pháp chính để malware có thể xâm nhập vào máy tính. Do đó, cách tốt nhất để phòng tránh malware chính là đảm bảo hệ thống email được bảo vệ chặt chẽ. Đặc biệt, người dùng nên cẩn thận kiểm tra các file đính kèm, hạn chế những hành vi nguy hiểm tiềm ẩn. Đồng thời, nhận thức được những chiêu trò phishing, scam đang phổ biến hiện nay.

Đối với những biện pháp có tính kỹ thuật cao, thì có một số bước để chống malware hiệu quả: Luôn giữ cho hệ thống luôn được cập nhật, có kho chứa phần cứng để bảo vệ dữ liệu và liên tục kiểm tra những lỗ hổng trên cơ sở hạ tầng. Đặc biệt, đối với các cuộc tấn công bằng ransomware thì hãy luôn backup các file, nhằm đảm bảo vẫn truy cập được vào các file mà không cần phải trả tiền khi bị nhiễm ransomware.

Trên đây là những thông tin về Malware là gì và cách phòng tránh Malware xâm nhập vào máy tính tốt nhất. Hy vọng sau khi đọc xong bài viết của Mona, bạn sẽ biết cách bảo vệ máy tính cũng như dữ liệu cá nhân của mình an toàn nhất.

Xem thêm:

• Tìm hiểu về giải pháp an ninh mạng Cyber Security
• Tìm hiểu về các hình thức tấn công mạng Cyber Attack